ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ﻳﻜﻲ از اﺟﺰای اﺻﻠﻲ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ در ارﻗﺎم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﻧﺞ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ و ﺧﻮراک ﺑﺮﻧﺞ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﻣﻬﻢ و اﺻﻠﻲ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺰان آﻣﻴﻠﻮز، ﻗﻮام ژل و دﻣﺎی ژﻻﺗﻴﻨﻲ ﺷﺪن ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻳﻜﻲ از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻬﻢ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ، ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﻴﻖ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ و ﺧﻮراک ارﻗﺎم ﺑﺮﻧﺞ ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ، در ﻻﻳﻦ ﻫﺎی واﻟﺪﻳﻨﻲ ﺑﺮﻧﺞ ﻫﻴﺒﺮﻳﺪ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر، ﭘﻨﺞ ﻻﻳﻦ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪه ﺑﺎروری ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺎی IR53R، SepidroodR، IR62030R، SA13R و SA14R ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻻﻳﻦ و ﭼﻬﺎر ﻻﻳﻦ ﻧﺮ ﻋﻘﻴﻢ ﺷﺎﻣﻞ IR58025A، SA15A، IR79124A و IR78378A ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺴﺘﺮ، ﺑﺎ آراﻳﺶ ﻻﻳﻦ × ﺗﺴﺘﺮ در ﺳﺎل 1384 ﺗﻼﻗﻲ داده ﺷﺪﻧﺪ. در ﺳﺎل 1385 ﺑﻴﺴﺖ ﻧﺘﺎج F1 ﺣﺎﺻﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﻪ واﻟﺪ (ﺟﻤﻌﺎ 29 ﺗﻴﻤﺎر) در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮک ﻫﺎی ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ دو ﺗﻜﺮار در ﻣﺰرﻋﻪ آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺮﻧﺞ ﻛﺸﻮر در رﺷﺖ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ، ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ، ﻓﺮورﻳﺨﺘﮕﻲ، ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﻧﻬﺎﺋﻲ، ﭘﺲ روی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ، دﻣﺎی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ و ﻣﺪت زﻣﺎن ﻻزم ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه (Rapid Visco Analyser (RVA اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺷﺪﻧﺪ. ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ واﻟﺪﻳﻦ و ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻫﻴﺒﺮﻳﺪﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺟﺰای ژﻧﺘﻴﻜﻲ وارﻳﺎﻧﺲ و وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﺻﻔﺎت ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﻛﻤﭙﺘﻮرن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺮای ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻻﻳﻦ ﻫﺎ و ﻫﻴﺒﺮﻳﺪﻫﺎ از ﻧﻈﺮﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻛﻴﻔﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه، ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺑﺎ داﻣﻨﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن 95 درﺻﺪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ارﻗﺎم ﺑﻮﻣﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻻﻳﻦ × ﺗﺴﺘﺮ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ترﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ اﻛﺜﺮ ﻻﻳﻦ ﻫﺎ و ﺗﺴﺘﺮﻫﺎ ﺑﺮای ﻛﻠﻴﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ معنی دار ﺑﻮد. ﺳﻬﻢ وارﻳﺎﻧﺲ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ﺑﺮای ﻛﻠﻴﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﺛﺮ ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ ﺑﻮد. ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﺻﻔﺖ دﻣﺎی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ، ﻣﻴﺰان وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺎﻳﺮ اﺟﺰای وارﻳﺎﻧﺲ ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﺑﻮد. ﻛﻠﻴﻪ واﻟﺪﻳﻦ (ﻻﻳﻦ ﻫﺎ و ﺗﺴﺘﺮﻫﺎ) از ﻧﻈﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ در داﻣﻨﻪ ﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻪ و از ﻟﺤﺎظ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ و ﺧﻮراک ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮدﻧﺪ، اﻣﺎ در ﺑﻴﻦ ﺗﻼﻗﻲ ﻫﺎ، ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻫﺎی SA15A×IR53R، IR79124A×SepidroodR، SA15A×SA14R، IR79124A×IR53R و IR58025A×SA14R از ﻧﻈﺮ ﻛﻠﻴﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ در داﻣﻨﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﻄﻠﻮب ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ و دارای ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ ارﻗﺎم ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ از ﻫﻴﺒﺮﻳﺪﻫﺎی ﻓﻮق ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ ارﻗﺎم ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ و ﺧﻮراک ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.

ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن رواﺑﻂ ﻣﻴﺰان روﻏﻦ و ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ داﻧﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ از ﺻﻔﺎت ﻣﻬﻢ زراﻋﻲ، 364 ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﺳﻮﻳﺎ در ﻳﻚ ﻃﺮح آﮔﻤﻨﺖ در ﻣوﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺻﻼح و ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻬﺎل و ﺑﺬر ﻛﺮج در ﺳﺎل 1384 ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮاﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺳﺎده ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﺻﻔﺎت زراﻋﻲ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﺠﺰ ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﻏﻼف، دارای ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻨﻔﻲ و ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﺎ ﻣﻴﺰان روﻏﻦ و اﻛﺜﺮ ﺻﻔﺎت زراﻋﻲ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﺠﺰ ﻣﻴﺰان روﻏﻦ و ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﻏﻼف، دارای ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ در ﺳﻄﺢ اﺣﺘﻤﺎل ﻳﻚ درﺻﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ رﮔﺮﺳﻴﻮن ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻋﻠﻴﺖ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺻﻔﺎت ﻣﻴﺰان ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ داﻧﻪ و ﺗﻌﺪاد روز از ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺗﺎ ﺷﺮوع ﮔﻠﺪﻫﻲ دارای اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻨﻔﻲ و وزن ﺻﺪ داﻧﻪ دارای اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺜﺒﺖ روی ﻣﻴﺰان روﻏﻦ ﺑﻮدﻧﺪ. ﺻﻔﺎت وزن ﺻﺪ داﻧﻪ از اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻴﺰان روﻏﻦ داﻧﻪ و وزن ﺧﺸﻚ ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ از اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻨﻔﻲ زﻳﺎد روی ﻣﻴﺰان ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ. ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺮای ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺻﻔﺎت ﻋﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻋﺎﻣﻞ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺬر ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ دو زوج ﻣﺘﻐﻴﺮ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ﻛﻪ زوج اول «ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ» و «ﻣﻴﺰان روﻏﻦ» و زوج دوم «ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﺗﻌﺪاد ﻏﻼف» و «ﻣﻴﺰان ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ» ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﺷﺪﻧﺪ.

بررسی ترکیب¬ پذیری عمومی و خصوصی لاین ها تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود به منظور استفاده والدین در ایجاد واریته¬ های هیبرید جدید ضروری است. افزون بر این، نوع وراثت صفات می تواند در تصمیم ¬گیری برای تعیین روش¬های اصلاحی مناسب و پیش بینی میزان پیشبرد ژنتیکی ناشی از گزینش کمک کند. در این پژوهش که در دو سال زراعی 93-94 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی انجام گردید به¬ منظور بررسی ترکیب¬ پذیری عمومی و خصوصی در آفتابگردان، پنج لاین نرعقیم و چهار تستر بازگرداننده باروری به صورت لاین در تستر در سال 1392 تلاقی داده شدند. هیبریدهای حاصل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار برای آبیاری مطلوب و سه تکرار برای تنش بررسی شدند. نتایج ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ ساده در شرایط مطلوب برای کلیه صفات معنی¬دار و در شرایط محدود نیز برای کلیه صفات به جز وزن هزار دانه، رطوبت نسبی، عملکرد دانه، عملکرد روغن معنی¬ دار گردید. درصورتی که ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ مرکب برای ﺻﻔﺎﺕ مختلف ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ مطلوب ﻭ محدود ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ که میانگین مربعات به جز صفت رطوبت نسبی در شرایط محدود برای صفات ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه،، پرولین، آنزیم کاتالاز، آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز، کلروفیل a، کلروفیل b، عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی دار بود. ﻧﺘـﺎﯾﺞ به دست آمده از ﺗﺠﺰﯾﻪ وارﯾﺎﻧﺲ مرکب داده¬ﻫﺎ ﺣﺎﮐﯽ از ﻣﻌﻨﯽ¬دار ﺑﻮدن ﺗﺮﮐﯿﺐ¬ﭘﺬﯾﺮی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑـﺮای ﻻﯾـﻦ¬ﻫـﺎ و تسترها و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ¬پذیری خصوصی (لاین × تستر) برای اکثر صفات ﺑود. بر اساس ارزﯾﺎﺑﯽ ترکیب پذیری ها لاین AGK30 و AGK44، ﺗﺴﺘﺮ RGHK25 و RGHK50 و ﻫﯿﺒﺮﯾﺪ RGHK56×AGK44 به ترتیب مناسب ترین ﻻﯾﻦ، تستر و ﻫﯿﺒﺮﯾﺪ در ﻫﺮ دو ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻌﯿﯿﻦ شدند.

ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ و رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ اﺳﺎس ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ واﻟﺪﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﻫﺪاف اﺻﻼﺣﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲ رود. در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺑﻄﻮر ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰ در ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻧﻮاع ﮔﻴﺎﻫﺎن زراﻋﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ. در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ، ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ 35 ﻻﻳﻦ و رﻗﻢ ﺟﻮ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از 19 ﺟﻔﺖ آﻏﺎزﮔﺮ SSR و EST-SSR ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع 157 آﻟﻞ ﭼﻨﺪﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 7.85 آﻟﻞ ﺑﻪ ازای ﻫﺮ ﺟﻔﺖ آﻏﺎزﮔﺮ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪ. ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد آﻟﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Bmag581 ﺑﺎ دو آﻟﻞ و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Bmag134 ﺑﺎ 15 آﻟﻞ ﺑﻮد. ﻣﻴﺰان اﻃﻼﻋﺎت ﭼﻨﺪﺷﻜﻠﻲ ﺑﺮای ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﻦ 0.15 ﺗﺎ 0.89 ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 0.69 ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Ebmac419 و ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ آن ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Bmag581 ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ. از ﻧﻈﺮ ﺗﻨﻮع ژﻧﻲ، دو ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Bmag581 و Ebmac419 ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ (0.17) و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ (0.9) ﻣﻘﺪار را داﺷﺘﻨﺪ. ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺧﻮﺷﻪ ای ﺑﺮ اﺳﺎس داده ﻫﺎی ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ، ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﮔﺮوه ﻣﻨﺘﺴﺐ ﻛﺮد. ﺑﺮرﺳﻲ درﺻﺪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﻲ در ﻣﺰرﻋﻪ، ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ درﺻﺪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﻲ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه،  LT50و ﺗﺮاوش ﻳﻮﻧﻲ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﮔﺮوه دو در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺮوه ﻫﺎ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎی ﻛﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ. ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎ را از ﺑﻘﻴﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻛﻨﻨﺪ.

اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﻫﺪف ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮ ﺳﻄﻮح ﺷﻮری ﺑﺮ ﺻﻔﺎت ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻏﺮﺑﺎل ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﺑﻪ اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ. در آزﻣﺎﻳﺶ اول 20 ﻻﻳﻦ و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ در ﭼﻬﺎر ﺳﻄﺢ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺷﺎﻫﺪ (آب ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 3 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ)، 16، 20 و 24 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ از ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺻﻔﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﻃﻮل رﻳﺸﻪ ﭼﻪ و ﺳﺎﻗﻪ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﺗﻜﺮار، ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. در آزﻣﺎﻳﺶ دوم ﻳﻚ ﻻﻳﻦ ﺣﺴﺎس و ﻳﻚ ﻻﻳﻦ ﻣﺘﺤﻤﻞ در دو ﻧﻮع ﭘﺮﻟﻴﺖ (رﻳﺰ و درﺷﺖ) در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ در ﻣﻌﺮض ﻣﺤﻠﻮل ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ 16 و 20 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﻫﻢﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. در آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻮم ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ 19 ﻻﻳﻦ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ در دو ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﺎﻫﺪ و ﺷﻮری (16 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ) در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ و در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻣﺎﺳﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﻜﺮار ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺳﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر در ﺷﻮری ﻫﺎی 16 و 20 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد، ﺷﻮری 16 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ در ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺳﺘﺎﻧﻪ 50 درﺻﺪ ﺧﺴﺎرت، ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ را در ﮔﻴﺎﻫﺎن داﺷﺖ. در ﺑﻴﻦ ﺻﻔﺎت ﮔﻴﺎه ﭼﻪ ای، ﻃﻮل رﻳﺸﻪ ﭼﻪ و ﺗﻌﺪاد ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻏﺮﺑﺎل اوﻟﻴﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ژﻧﺘﻴﻜﻲ، ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪﻧﺪ. در ﺑﺴﺘﺮ ﻛﺸﺖ ﻣﺎﺳﻪ ای ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ 16 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ، ﻣﻴﺰان ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﺎ ﺣﺪود 35 درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ و ﺗﻌﺪاد ﮔﻴﺎﻫﺎن از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻪ 80 درﺻﺪ رﺳﻴﺪ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﻮری ﺣﺴﺎس اﺳﺖ، ﺗﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺘﻘﺮار ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ وﺟﻮد دارد. در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻨﺶ ﺷﻮری 16 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ، ﻣﻴﺰان ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در ﺑﺴﺘﺮ ﭘﺮﻟﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺎﺳﻪ و در ﭘﺮﻟﻴﺖ درﺷﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﺮﻟﻴﺖ رﻳﺰ ﺑﻮد. در ﺑﻴﻦ ﻣﻮاد ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻻﻳﻦ ﻫﺎی Bp Karaj، 7219 P. 69، 7233 p.29، و هیبرید 7233p 29*MSc2 به عنوان متحمل و لاین های 436 Bigerm 9597 p. 12، OT-428، 8150 p.9، 191 و 7221 به عنوان نیمه متحمل تا حساس برای تحقیقات بعدی مشخص شدند.

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﻣﺮﻭﺭ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ، با تمرکز بر هجوم هشدار ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺸﺪﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ، ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎﻱ ﺩﻗﻴﻖﺗﺮ، ﻭﺍﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﻧﻘﺶ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﻮﺵ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻭ ﻳﺎﺩﮔﻴﺮﻱ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺩﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺒﺎﻫﺖ به ویژه در زمان هجوم هشدار ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎﻱ ﻧﻮﻳﻦ در ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺳﻨﺘﻲ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻥ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﻋﻤﻠﻲ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵﻫﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺗﻤﺎﻳﺰ 15 رﻗﻢ ﺗﺠﺎری ﺳﻮﻳﺎ، 11 ﺻﻔﺖ ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺷﺎﻣﻞ ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ، زﻣﺎن ﺷﺮوع ﮔﻠﺪﻫﻲ، زﻣﺎن رﺳﻴﺪﮔﻲ، رﻧﮓ آﻧﺘﻮﺳﻴﺎﻧﻴﻦ ﻫﻴﭙﻮﻛﻮﺗﻴﻞ، ﺗﻴﭗ رﺷﺪ، رﻧﮓ ﻛﺮک ﻫﺎی ﺳﺎﻗﻪ اﺻﻠﻲ، ﺷﻜﻞ ﺑﺮﮔﭽﻪ ﻫﺎی ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺮگ، رﻧﮓ ﮔﻞ، ﺷﺪت رﻧﮓ ﻗﻬﻮه ای ﻏﻼف، رﻧﮓ ﭘﺬﻳﺮی ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺬر در اﺛﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺮاﻛﺴﻴﺪاز و رﻧﮓ ﻧﺎف ﺑﺬر روی ارﻗﺎم ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻳﺎ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺷﺪﻧﺪ. اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﺳﺎل (1385-86) ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﺮح ﺑﻠﻮک ﻫﺎی ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﻜﺮار در ﻛﺮج اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺻﻔﺎت ﻛﻤﻲ ﭘﺲ از ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ دار ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺮای ﺗﻤﺎﻳﺰ ارﻗﺎم از روش ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدی UPOV ﺑﺮای دو ﺳﺎل آزﻣﺎﻳﺶ (COYD) اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﮔﺮوه ﺑﻨﺪی اوﻟﻴﻪ ﺑﺮای ﺻﻔﺎت ﻛﻴﻔﻲ از ﺟﻤﻠﻪ رﻧﮓ ﻧﺎف ﺑﺬر، رﻧﮓ ﻛﺮک ﺳﺎﻗﻪ اﺻﻠﻲ و رﻧﮓ ﮔﻞ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و ارﻗﺎم در ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ. از ﺻﻔﺎت ﻛﻴﻔﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻔﻜﻴﻚ ارﻗﺎم داﺧﻞ ﻫﺮ ﮔﺮوه از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺪاول ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ای اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ. ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﺻﻔﺎت ﻛﻤﻲ ﺑﻴﻦ ارﻗﺎم ﺗﻔﺎوت ﺑﺴﻴﺎر معنی داری را در ﺳﻄﺢ اﺣﺘﻤﺎل 0.1 درﺻﺪ ﻧﺸﺎن داد. ﺑﺮای ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دو ﺳﺎﻟﻪ ارﻗﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﺻﻔﺎت ﻛﻴﻔﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮدﻧﺪ، از روش ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻔﺎوت معنی دار اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ. در آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎی ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ، از 16 ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ رﻳﺰﻣﺎﻫﻮاره ﺑﺮای اﻧﮕﺸﺖ ﻧﮕﺎری ارﻗﺎم اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ. ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﺗﻤﺎﻣﻲ ارﻗﺎم (ﺑﺠﺰ دو رﻗﻢ) از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ از اﺳﺘﻔﺎده ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎ در ﺗﻔﻜﻴﻚ ارﻗﺎم ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد، از ﺷﺎﺧﺺ ﻗﺪرت ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Satt005 ،Satt231 و Satt274 اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ. از اﻳﻦ ﺳﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻗﺪرت ﺗﻤﺎﻳﺰ و ﺗﻌﺪاد آﻟﻞ ﻣﻮﺛﺮ را داﺷﺘﻨﺪ، در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﺸﺎﺑﻪ و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺧﻮﺷﻪ ای ارﻗﺎم اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن ﻣﺸﺎﺑﻪ ﮔﺮوه ﺑﻨﺪی ﺣﺎﺻﻞ از 16 ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺑﻮد. اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻮدن از ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺤﻴﻂ، ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻜﻤﻞ ﺻﻔﺎت ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺗﻤﺎﻳﺰ ارﻗﺎم ﺗﺠﺎری ﺳﻮﻳﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ.

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮآورد ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﺻﻔﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ در ﮔﻨﺪم دوروم از ﺗﻼﻗﻲ دی آﻟﻞ ﻛﺎﻣﻞ ﻫﻔﺖ ژﻧﻮﺗﻴﭗ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ. ﭼﻬﻞ و ﻧﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﺣﺎﺻﻞ، ﺑﺮای ﺻﻔﺎت روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ، ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﻫﺎی ﺑﺎرور، ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺑﻮﺗﻪ، وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﺣﺎﻛﻲ از وﺟﻮد ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻴﻦ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﺑﺮای ﻛﻠﻴﻪ ﺻﻔﺎت ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻮد. آزﻣﻮن ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﻣﺪل ﺟﻴﻨﻜﺰ - ﻫﻴﻤﻦ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺻﺎدق ﺑﻮدن ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻣﺪل ﺑﺮای ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ، وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ ﺑﻮد. ﺑﺮای ﺑﻘﻴﻪ ﺻﻔﺎت ﺑﺎ ﺣﺬف ﻳﻚ واﻟﺪ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻣﺪل ﺻﺎدق ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ، ﺻﻔﺖ روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ ﻧﺎﻗﺺ ژن ﻫﺎ و ﺻﻔﺎت وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ، ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﺑﺎرور، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺑﻮﺗﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل اﺛﺮات ﻓﻮق ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ ژن ﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻫﻴﻤﻦ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در ﻣﻮرد روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ، ﺳﻬﻢ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ژﻧﻲ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد و در ﺑﻘﻴﻪ ﺻﻔﺎت، اﺛﺮﻫﺎی اﻓﺰاﻳﺸﻲ و ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ ژﻧﻲ دارای اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﻫﺎی ﺑﺎرور و ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ، ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻮدن ﺷﺎﺧﺺ c (اﺛﺮ ﺗﻼﻗﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻜﻮس) ﺑﺮای ﺳﺎﻳﺮ ﺻﻔﺎت ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﺛﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺎدری در ﻛﻨﺘﺮل ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻳﻦ ﺻﻔﺎت ﺑﻮد. ﻣﻴﺰان وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ از 0.70 (ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ) ﺗﺎ 0.93 ( ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ و وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ (ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻮد. وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﺧﺼﻮﺻﻲ از 0.31 (ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﺑﺎرور) ﺗﺎ 0.70 (روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ) ﺑﺮآورد ﮔﺮدﻳﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ روش ﺑﺎی ﭘﻼت ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ رﻗﻢ Prion-1 دارای ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮای ﺻﻔﺎت وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﺑﺎرور، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺑﻮﺗﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ و دارای ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮای ﺻﻔﺎت ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ و روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺑﻮد، ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان از اﻳﻦ واﻟﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی اﺻﻼﺣﻲ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ ارﻗﺎم ﭘﺮﻣﺤﺼﻮل، ﭘﺎﻛﻮﺗﺎه و زودرس ﮔﻨﺪم دوروم اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.

هدف اصلی اﻳﻦ پژوهش، تاثیر عوامل مربوط به هزینه های محرمانه بر ﻛﻴﻔﻴﺖﮔﺰارﺷﮕﺮی ﻣﺎﻟﻲ با تاکید بر اجتناب مالیاتی در اﻳﺮان می باشد. عوامل مربوط به هزینه های محرمانه شامل فرصت های رﺷﺪ، ﺣﺎﺷﻴﻪﺳﻮدآوری، رﻗﺎﺑﺖ در ﺑﺎزار ﻣﺤﺼﻮل و تمرکز مالکیت می باشد. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری پژوهش، شرکت های ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان و دوره پژوهش از ﺳﺎل 1387 تا 1393 می باشد. در اﻳﻦﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮای ﺗﺠﺰﻳﻪ و تحلیل ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎ از آزﻣﻮن رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ خطی چند متغیره اﺳﺘﻔﺎده شده است. ﻧﺘﺎﻳﺞ پژوهش ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ معیار های عوامل مربوط به هزینه های محرمانه بر کیفیت گزارشگری مالی تاثیر ندارد. همچنین، اجتناب مالیاتی بر ارتباط بین معیارهای عوامل مربوط به هزینه های محرمانه و کیفیت ﮔﺰارﺷﮕﺮی ﻣﺎﻟﻲ تاثیر ندارد.

ﺗﺮﺟﻴﺢ دادن ﻣﻮاد اﺻﻼﺣﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ از ﺳﻮی ﺑﻪ ﻧﮋاد ﮔﺮان در ﺟﻬﺖ ﺗﺴﺮﻳﻊ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ارﻗﺎم ﺟﺪﻳﺪ اﺻﻼﺣﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ از ﻣﺤﺪود ﺷﺪن ﭘﺎﻳﻪ ژﻧﺘﻴﻜﻲ ارﻗﺎم ﮔﻴﺎﻫﻲ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﮔﺴﺘﺮده ای اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎی ژن ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﺑﻮﻣﻲ واﺟﺪﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻔﻴﺪ از ارزش زﻳﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ 17 ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﺑﻮﻣﻲ از ﻛﻠﻜﺴﻴﻮن ﮔﻨﺪم ﺑﺎﻧﻚ ژن ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﻪ رﻗﻢ ﻛﻮﻳﺮ، ﻣﺎﻫﻮﺗﻲ و روﺷﻦ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ، در ﺳﺎل زراﻋﻲ 1386-87 در ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻬﺎر آزﻣﺎﻳﺶ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ آﺑﻴﺎری ﻣﻌﻤﻮل، ﻗﻄﻊ آﺑﻴﺎری از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﺎﻗﻪ دﻫﻲ (E1)، ﺳﻨﺒﻠﻪ دﻫﻲ (E2) و ﭘﺮ ﺷﺪن داﻧﻪ (E3) ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪون ﺗﻨﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 3، 2 و 15، در ﺷﺮاﻳﻂ E1 ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 13، 11 و ﻣﺎﻫﻮﺗﻲ، در ﺷﺮاﻳﻂ E2 ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 15، 11 و 1 و در ﺷﺮاﻳﻂ  E3 ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 2، 1 و 5 ﺑﻮد. ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 3 و 15 ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺘﺮک در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻨﺶ در ﮔﺮوه A از ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی ﻓﺮﻧﺎﻧﺪز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و از ﻟﺤﺎظ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻨﺶ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ. ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 4 و 11 ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ دارای ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻨﺶ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺮ ﺷﺪن داﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮب (ﺑﺪون ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ) و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻨﺒﻠﻪ دﻫﻲ ﺑﻮدﻧﺪ. ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎیGMP ،  MPو STI ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ در ﺳﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ،E2  E1و E3 ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ. در ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺧﻮﺷﻪ ای ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ، ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ E1 ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﮔﺮوه، در ﺷﺮاﻳﻂ E2 ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه و در ﺷﺮاﻳﻂ E3 ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻛﺜﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻟﺰوم ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﻣﺘﺤﻤﻞ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺷﺪی وﻗﻮع ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺸﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ تاﻛﻴﺪ داﺷﺖ.